Nova Varoš

Poznata je po izuzetnoj prirodi, brojnim izvorištima pijaće vode, hidroenergiji i kvalitetnim šumama, proizvodnji mlečnih proizvoda, od kojih je najpoznatiji čuveni zlatarski sir.

Značajni potencijali postoje i u razvoju voćarstva, pčelarstva i preradi šumskih plodova. Poznata je i po uzgoju žitarice heljde, koja je, sa oznakom eko, vrlo tražena u svetu, a od koje se u ovom kraju spremaju različiti nacionalni specijaliteti.

Od znamenitosti u gradu izdvajaju se crkva Svete Trojice i džamija. Svakako treba posetiti manastir Dubnicu u Božetićima i etno selo Štitkovo iz doba Nemanjića.

Nad Novom Varoši izdiže se planina Zlatar, sa najvišim vrhom Golo brdo, od 1627 metara.
Zlatar je smešten između Lima na Zapadu, Uvca na istoku, Bistrice na severu i Mileševske reke na jugu. Ova planina je neponovljivo bogatstvo ovog kraja. Na Zlataru svakako treba videti crkvu brvnaru u Radijevićima koju je podigao sveštenik Vasilije Purić, 1808. godine. Pod zaštitom je države kao spomenik od izuzetnog značaja.

Ljubiteljima speleologije dolazak u ovaj kraj takođe može biti vrlo zanimljiv. U tom smislu, ne sme se zaobići pećina Bukovik i Ušački pećinski sistem, kao najduži speleološki objekat u Srbiji. Zanimljivost ovog sistema je i u tome što se u neke pećine, koje se nalaze na prostoru Specijalnog rezervata prirode “Uvac”, može ući direktno sa vode, čamcem.

Kanjon planinske reke Uvac nekada je bio dublji i impresivniji, ali su jezera stvorena ljudskom rukom ipak dala posebnu lepotu celom ambijentu.

Ovde postoje četiri jezera – Zlatarsko, Sjeničko, Radoinjsko i Potpećko, na kojima su podignute hidrocentrale “Uvac”, “Kokin brod”, “Bistrica” i “Potpeć”, a koja nude različite mogućnosti za odmor (kampovanje, plivanje, pecanje, vožnja čamcem, posmatranje ” nebeskog kralja”…).
Jedan deo klisure reke Uvac proglašen je prirodnim rezervatom jer je stanište zaštićenih reliktnih vrsta, beloglavog supa i pastrmke zlatovčice. Osnivanjem fonda za zaštitu ptica „Beloglavi sup” i otvaranjem hranilišta ovaj lešinar koji je u Srbiji bio pred izumiranjem sada vodi ugodan život. Žive i lete u parovima i ostaju verni jedno drugom do kraja života. Postoji i „bolnica” za supove, naročito mlade ptice koje umeju da padnu u reku i povrede se dok uče da lete.

U Kokinom Brodu, 11 kilometara severno od Nove Varoši ka Zlatiboru, podignuta je velika brana (jedna od najvećih u Evropi). Tako je, naime, i stvoreno Zlatarsko jezero, dugačko 30 kilometara, sa akumulacijom od preko 100 miliona kubnih metara vode.

INFO: TSC Zlatar, Karađorđeva 36, 31320 Nova Varoš tel: +381 (0)33 62 621; +381 (0)33 61 772

Prijepolje

Ovaj grad preseca dolina Lima. Staro Prijepolje razvilo se na dodiru reka Lima i Mileševke. Specifičnu klimu može da zahvali činjenici da je od mora, vazdušnom linijom, udaljeno 140 km, a od Panonske nizije 160 km.

Treba videti:
- Manastir Mileševa je slavna zadužbina kralja Vladislava, koji je utemeljen 1234. u pitomoj dolini, pet kilometara uzvodno od ušća Mileševke. Zahvaljujući tome što se u njemu nalaze izuzetne freske, kao što je freska “Beli anđeo”,

i što se tu dugi niz godina nalazio grob Svetog Save, prvog srpskog arhiepiskopa i prosvetitelja, manastir Mileševa ima izuzetan ugled. U njemu se 1377. godine krunisao i bosanski ban Tvrtko.
Pored Mileševe, značajni su manastiri Kumanica, Mili i Davidovica.
- selo Hisardžik, sa starom kamenom džamijom i ostacima tvrđave iz 13. veka,
- Sopotnica se nalazi u jugozapadnom delu Srbije, nedaleko od Prijepolja, na planini Jadovnik.
Ova planina neveselog imena u sebi krije brojne zanimljivosti: vodopadi, netaknuta priroda, stoletne bukve, stare vodenice i izvrsna hrana samo su neki od razloga da odvojite nekoliko dana i posvetite ih istraživanju ovog skrivenog kutka naše zemlje.

Padine Jadovnika prošarane su brojnim planinarskim stazama različitih nagiba i dužina, tako da lako možete pronaći šetnju skrojenu prema svojoj vlastitoj kondiciji, potrebama i interesovanjima
- Kanjon reke Mileševke za one avanturistički nastrojene, kao i mogućnost splavarenja Limom.

Po preporuci lokalne turističke organizacije obavezno treba posetiti neko od brojnih seoskih domaćinstava koja su nadaleko poznata po svojoj gostoprimljivosti, ali i prisustvovati brojnim manifestacijama kao što su “Limski darovi”, “Petrovac na Limu”, “Limska regata”…

INFO: TO Prijepolje, Trg Bratstva jedinstva 1, 31300 Prijepolje; tel: +381 (33) 710 540; +381 (33) 710 140

Posebna vrednost kanjonskih delova doline su uklješteni meandri.
Rtovi meandara imaju relativnu visinu i do 100 m.

Specijalni rezervat prirode ”Uvac” izdvaja prisustvo 104 vrste ptica. U najznačajnije spada beloglavi sup – jedna od dve preostale vrste lešinara koje se danas gnezde na području Srbije.

Beloglavi sup je vrsta orla lešinara, impozantne veličine, raspona krila i do 3 metra što ga čini moćnim letačem čiji let su istraživali i naučnici – aeronautičari i primenjivali pri konstrukciji letelica. Njegova uloga u lancu ishrane u ekosistemu je jedinstvena i nezamenljiva – isključiva hrana su mu uginule životinje, čime sprečava širenje zaraza i na taj način čini ”prirodnu reciklažu”.

Specijalni rezervat prirode ”Uvac” je jedino gnezdilište velikog ronca na području Srbije, kao i područje gde je zabeležena najveća populacija ove retke vrste ptice na Balkanu.
Pored velikog bogatstva ornitofaune, značajno je je i prisustvo retkih i ugroženih vrsta sisara i druge faune.

Prirodno čiste vode vodotoka i akumulacija, staništa su 11 vrsta riba, a njihovi pojedini delovi su i prirodna plodišta mladice, potočne pastrmke, jezerske pastrmke, klena, skobalja, potočne mrene…

Od 219 registrovanih taksona flore, 3 vrste su od međunarodnog značaja, 3 na Crvenoj listi flore, 25 taksona je pod kontrolom sakupljanja, korišćenja i prometa, a preko 50 vrsta ima lekovita svojstva.
Raznolikost netaknutih staništa, prisustvo endemičnih, reliktnih i ugroženih biljnih i životinjskih vrsta, od posebnog su značaja za očuvanje biodiverziteta i geodiverziteta, a samim tim razvoj i promociju turistučkih potencijala rezervata.

povezani tekstovi

REZERVIŠITE VAŠ SMEŠTAJ

Peta po redu manifestacija „Zlatne ruke“ ove godine će se održati 27. i 28. maja od 11:00-20:00 časova u centru grada. U slučaju lošeg vremena manifestacija će se održati u zatvorenom prostoru.

Svečano otvaranje manifestacije, uz bogat kulturno-umetnički program, planiran je 27. maja u 13:00 časova.

Povezani tekstovi